OpenAI,Kâr Amacı Güden Bir Şirkete Dönüşmeyi Planlıyor

Yapay zeka araştırmaları yapan OpenAI, başlangıçta kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kurulmuştu. Ancak, şirketin günümüzde 157 milyar dolara ulaşan bir piyasa değerine sahip olmasıyla birlikte yapısını kâr amacı güden bir kuruluşa dönüştürmek için düzenleyici kurumlarla ön görüşmeler başlattığı bildiriliyor. Şirketin Kaliforniya Başsavcılığı ile yapısal dönüşüm sürecine dair görüşmeler yürüttüğü ve bu sürece ilişkin bir plan üzerinde çalıştığı kaydediliyor.

OpenAI’ın Yapısal Dönüşüm Süreci

Konuya yakın kaynaklardan edinilen bilgilere göre, OpenAI, kâr amacı gütmeyen yapısından çıkarak kâr odaklı bir şirket yapısına geçiş sürecinde Kaliforniya Başsavcısı Rob Bonta’nın ofisiyle görüşmeler yapıyor. Bu süreçte, OpenAI’ın sahip olduğu yüksek değerdeki fikri mülkiyet varlıklarının, özellikle ChatGPT gibi popüler ve kârlı uygulamaların, nasıl değerleneceği konusunda düzenleyicilerin detaylı bir inceleme yapacağı ifade ediliyor. Ayrıca Delaware Başsavcılığı da bu dönüşümle ilgili olarak OpenAI ile temas halinde ve bu süreci yakından takip edeceğini bir mektupla şirkete bildirmiş durumda.

2015 yılında güvenli ve insanlığa faydalı yapay zeka geliştirme amacıyla kurulan OpenAI, bu değişimle birlikte geleneksel bir kâr amaçlı kuruluş yapısına geçmeyi planlıyor. Ancak bu dönüşüm, şirketin ilk kurulduğunda benimsediği topluma fayda sağlama misyonunu ne kadar sürdürebileceği konusundaki tartışmalara da zemin hazırlıyor. Şirket yöneticileri, bu yapının yatırımcıları daha çok çekeceğini düşünmekle birlikte, yine de kâr amacı gütmeyen yapının korunacağının altını çiziyorlar.

OpenAI’ın Kâr Amacı Gütmeyen Kolunun Geleceği

OpenAI, düzenleyicilerle yapılan görüşmeler hakkında doğrudan bir açıklama yapmamış olsa da, olası bir yeniden yapılanma durumunda kâr amacı gütmeyen kolun faaliyetlerini sürdüreceğini belirtiyor. OpenAI Yönetim Kurulu Başkanı Bret Taylor, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, “Kâr amacı güden bir yapıya geçiş, kâr amacı gütmeyen yapının büyümesini ve temel misyonunu sürdürmesine olanak sağlayacak; ayrıca bu yapı, kuruluşun mevcut hisselerinin değerini de koruyacak” ifadelerini kullandı.

Şirket, bu süreçte kamu yararına hizmet eden bir şirket (public benefit corporation) olmayı hedefliyor. Baş Strateji Sorumlusu Jason Kwon, bu yeni yapı ile OpenAI’ın toplumsal fayda amacını sürdürerek, kâr amacı güden bir kuruluş olarak faaliyet gösterebileceğini dile getirdi. Bu yapı sayesinde, kâr amacı gütmeyen kolun kâr odaklı yapının hisselerinin önemli bir kısmını elinde tutacağı belirtiliyor. Bu hissenin miktarı ve şirketin varlıklarının değeri ise düzenleyicilerin onay sürecinde önemli bir rol oynayacak.

Kaliforniya ve Delaware’deki Yasal Süreç

Hukuk uzmanları, kâr amacı gütmeyen bir yapıyı kapatıp kâr odaklı bir yapıya geçiş yapmanın oldukça karmaşık bir süreç olduğunu ve sadece statü değişikliği ile sınırlı olmadığını belirtiyorlar. San Francisco merkezli avukat Daren Shaver, “Bu geçiş sadece kâr amacı gütmeyen statüyü sona erdirmek kadar basit bir işlem değil; varlıkların doğru bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor,” diye açıklıyor. Kaliforniya yasalarına göre, kâr amacı gütmeyen kuruluşların sahip oldukları varlıkların, toplumsal fayda sağlayacak bir amaca yönlendirilmesi gerekiyor, bu nedenle süreç oldukça detaylı bir inceleme gerektiriyor.

Shaver’a göre, Kaliforniya Başsavcısı’nın bu dönüşümü onaylaması için, OpenAI’ın varlıklarının toplumsal fayda sağlayacak bir amaçla değerlendirildiği konusunda ikna edilmesi gerekiyor. Bu tür bir onay süreci normalde birkaç ay sürebilir, ancak OpenAI’ın değerli fikri mülkiyet varlıkları nedeniyle bu sürecin daha karmaşık ve uzun olabileceği düşünülüyor. Delaware Başsavcısı Kathleen Jennings, OpenAI’a 9 Ekim’de gönderdiği mektupta, dönüşüm planlarının incelenmek üzere Delaware Başsavcılığı’nın dolandırıcılık ve tüketici koruma departmanına sunulmasını talep etti.

Bununla birlikte, OpenAI’ın bu dönüşümü gerçekleştirebilmesi için Delaware ve Kaliforniya eyaletleri ile birlikte eyalet ve federal vergi otoriteleriyle de çeşitli prosedürleri tamamlaması gerekecek. New York Times’a göre, OpenAI’ın son yatırım turundaki fonların, dönüşüm gerçekleşmezse iki yıl içinde borca dönüşme olasılığı da bulunuyor.

ChatGPT ve Fikri Mülkiyetin Önemi

OpenAI, diğer kâr amacı gütmeyen kuruluşlardan farklı olarak, oldukça yüksek değere sahip bir fikri mülkiyet portföyüne sahip. Bu portföyde şirketin geliştirdiği yapay zeka teknolojileri ve özellikle ChatGPT gibi geniş kitleler tarafından kullanılan uygulamalar bulunuyor. ChatGPT, şirketin büyümesinde ve gelir potansiyelinin oluşmasında büyük bir paya sahip.

Kaliforniya Başsavcısı Rob Bonta’nın ofisi, OpenAI’ın yapı değişiklik planlarını değerlendirdikten sonra onay sürecini başlatacak. Ancak bu dönüşüm, kâr amacı gütmeyen kuruluşun sahip olduğu varlıkların nasıl değerlendirileceği ve bu varlıkların toplumsal fayda sağlayacak bir amaca yönlendirileceği konusunda kapsamlı bir inceleme gerektirebilir.