Karanlık Oksijen Nedir? Yeni Keşif Tartışma Yarattı!

Oksijen üretimi genellikle fotosentezle ilişkilendirilir ve bu süreç güneş ışığına ihtiyaç duyar. Ancak Nature Geoscience dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, güneş ışığı olmadan da oksijen üretiminin mümkün olabileceğini öne sürdü. Bilim insanları, deniz tabanındaki metalik kayaların, suyu oksijen ve hidrojene ayıracak kadar elektrik akımı üretebileceğini keşfetti. Bu süreç, tıpkı elektroliz gibi işliyor ve araştırmacılar buna “karanlık oksijen” fenomeni adını verdi​.

Karanlık Oksijen Bilim Dünyasında Tartışma Yarattı

Bu keşif, yaşamın kökenlerine dair kabul gören teorileri sarsacak nitelikte. Çünkü bilim dünyasında yaygın olarak kabul edilen teoriye göre, yaklaşık 2,7 milyar yıl önce fotosentez sayesinde oksijen üretimi başlamış ve bu süreç yaşamın gelişimi için temel oluşturmuştu. Ancak karanlık oksijen keşfi, oksijen üretiminin sadece fotosentezle sınırlı olmadığını ve daha önce bilinmeyen bir mekanizmanın işlediğini gösteriyor.

İskoçya Deniz Bilimleri Derneği’nden araştırmacılar, bu yeni sürecin yaşamın kökenleriyle ilgili radikal değişiklikler yaratabileceğini belirtiyor. Ancak bazı bilim insanları bu bulguya şüpheyle yaklaşıyor. Fransa’nın ulusal okyanus bilimi enstitüsü Ifremer’den jeokimya araştırmacısı Olivier Rouxel, ölçüm cihazlarında oksijenin su altındaki hava kabarcıklarından kaynaklanabileceğini ve bu keşfin kesinleşmeden büyük iddialar ortaya atılmaması gerektiğini söylüyor​.

Derin Deniz Madenciliği ve Çevre Etkileri

Bu keşif, sadece bilim dünyasında değil, çevre aktivistleri ve madencilik şirketleri arasında da önemli yankılar uyandırdı. Keşif, Meksika ile Hawaii arasındaki Clarion-Clipperton Bölgesi’nde yapıldı ve burada mangan, nikel ve kobalt içeren polimetalik nodüller bulunuyor. Bu metaller, elektrikli araç pilleri ve yenilenebilir enerji teknolojileri için kritik öneme sahip.

Çevreciler, bu derin deniz ekosistemlerinin hâlâ yeterince anlaşılmadığını ve madencilik faaliyetlerinin büyük ekolojik riskler taşıdığını belirtiyor. Greenpeace, uzun süredir bu bölgelerde madenciliğin başlamasını durdurmaya çalışıyor ve karanlık oksijen keşfinin, bu ekosistemlerin ne kadar karmaşık olduğunu gösterdiğini savunuyor​.

Gelecek Araştırmalar Ne Gösteriyor?

Bilim insanları, karanlık oksijen fenomeninin derin deniz ekosistemlerine nasıl bir etkisi olduğunu anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini söylüyor. Eğer bu süreç doğrulanırsa, dünyadaki oksijen döngüsünün sanıldığından daha karmaşık olduğu ortaya çıkabilir.

Keşif, yaşamın kökenine ve okyanuslardaki kimyasal süreçlere dair birçok yeni soru işareti doğurdu. Ancak bu teori, bilim dünyasında kabul görmeden önce daha fazla kanıt ve deneysel çalışma gerektiriyor. Bilim insanları, yeni araştırmaların bu süreci kesinleştirmesi için çalışmalarını sürdürüyor.