HTTP Status Codes Nedir?

HTTP Status Codes, Türkçe adıyla “HTTP Durum Kodları”, bir web tarayıcısı ile sunucu arasında veri aktarımı yapıldığında kullanılan yanıt kodlarıdır. Bir kullanıcı bir web sitesini ziyaret ettiğinde, tarayıcı sunucuya bir HTTP isteği gönderir ve sunucu, bu isteği işleyip bir yanıt verir. Bu yanıt, HTTP durum kodları aracılığıyla ifade edilir ve isteğin başarılı olup olmadığını bildirir.

Her HTTP durumu kodu, üç haneli sayılarla temsil edilir ve beş farklı kategoriye ayrılır. Bu kodlar, tarayıcıya veya istemci yazılımlarına, sunucunun isteği başarıyla yerine getirip getirmediğini veya bir sorun olup olmadığını bildirir.

HTTP Status Codes’in Kategorileri

HTTP durum kodları beş ana kategoriye ayrılır. Bu kategoriler, kodun başındaki ilk rakama göre belirlenir ve her biri farklı türdeki yanıtları temsil eder:

1. 1xx: Bilgilendirme (Informational Responses)
   • Bu kodlar, sunucunun isteği aldığını ve işlediğini, ancak daha fazla bilgi gerektiğini belirtir. Bu tür kodlar genellikle çok nadir görülür ve genellikle tarayıcılar tarafından işlenmez.
   • Örnek: 100 Continue
2. 2xx: Başarılı (Success Responses)
   • 2xx durum kodları, istemcinin isteğinin başarıyla işlendiğini ve doğru bir şekilde yerine getirildiğini belirtir.
   • Örnek: 200 OK
3. 3xx: Yönlendirme (Redirection Responses)
   • 3xx kodları, isteğin başarıyla alındığını, ancak sonucun bir başka kaynağa yönlendirilmesi gerektiğini belirtir. Kullanıcı bir başka URL’ye yönlendirilir.
   • Örnek: 301 Moved Permanently
4. 4xx: İstemci Hataları (Client Errors)
   • 4xx kodları, istemcinin gönderdiği isteğin yanlış olduğunu veya sunucuya ulaşılamadığını ifade eder. Bu hatalar, genellikle tarayıcının veya kullanıcının düzeltmesi gereken sorunlardır.
   • Örnek: 404 Not Found
5. 5xx: Sunucu Hataları (Server Errors)
   • 5xx kodları, sunucunun bir hata ile karşılaştığını ve isteği yerine getiremediğini belirtir. Bu hatalar, sunucu tarafında bir sorun olduğunu gösterir.
   • Örnek: 500 Internal Server Error

En Yaygın Kullanılan HTTP Status Codes

HTTP durum kodları, tarayıcıların ve sunucuların nasıl iletişim kurduğunu anlamanın anahtarıdır. Şimdi, en yaygın kullanılan bazı HTTP durum kodlarına daha yakından bakalım.

200 OK

Bu kod, sunucunun istemciden gelen isteği başarıyla işlediğini belirtir. Genellikle bir web sayfası başarıyla yüklendiğinde veya API isteği doğru şekilde tamamlandığında bu yanıt döner.

• Ne Anlama Gelir? İstek başarılı oldu, sunucu gereken veriyi sağladı.

201 Created

Bu kod, bir isteğin başarıyla işlendiğini ve yeni bir kaynağın oluşturulduğunu gösterir. Bu durum genellikle bir kullanıcı kayıt formu doldurduğunda veya yeni bir kaynak eklendiğinde görülür.

• Ne Anlama Gelir? İstek başarıyla alındı ve sunucu yeni bir kaynak oluşturdu.

301 Moved Permanently

Bu kod, bir kaynağın kalıcı olarak yeni bir URL’ye taşındığını belirtir. Yani, tarayıcı veya istemci artık bu kaynağa yeni bir adresten erişmelidir.

• Ne Anlama Gelir? Sayfa kalıcı olarak başka bir adrese taşındı.

302 Found

Bu kod, geçici bir yönlendirme olduğunu ve istemcinin isteği yeni bir adresten yapması gerektiğini gösterir. Ancak, bu geçici bir yönlendirme olduğundan, URL ileride eski adresine geri dönebilir.

• Ne Anlama Gelir? Sayfa geçici olarak taşındı, ancak ileride eski adresine dönebilir.

400 Bad Request

Bu kod, istemciden gelen isteğin yanlış olduğunu ve sunucunun bu isteği anlayamadığını belirtir. Genellikle yanlış formatta gönderilen istekler sonucu ortaya çıkar.

• Ne Anlama Gelir? İstek hatalı, sunucu isteği işleyemiyor.

401 Unauthorized

Bu kod, istemcinin kimlik doğrulaması yapması gerektiğini belirtir. İzin gerektiren sayfalara erişim sırasında, kullanıcıdan giriş yapması istendiğinde bu durum kodu döner.

• Ne Anlama Gelir? İzin yok, kimlik doğrulaması gerekiyor.

403 Forbidden

Bu kod, istemcinin isteği yapmasına rağmen sunucunun erişimi engellediğini gösterir. Yani, istemcinin bu kaynağa erişim izni yoktur.

• Ne Anlama Gelir? Sunucu isteği aldı ama erişim izni vermiyor.

404 Not Found

Bu kod, istenen kaynağın sunucuda bulunamadığını gösterir. Genellikle bir URL’nin hatalı olması veya ilgili sayfanın kaldırılmış olması durumunda bu hata görülür.

• Ne Anlama Gelir? İstenilen kaynak bulunamadı.

500 Internal Server Error

Bu kod, sunucunun isteği işlerken beklenmeyen bir hatayla karşılaştığını gösterir. Sunucu, problemi anlamakta zorlanır ve isteği yerine getiremez.

• Ne Anlama Gelir? Sunucuda bir hata oluştu, istek yerine getirilemedi.

503 Service Unavailable

Bu kod, sunucunun geçici olarak aşırı yük altında olduğunu veya bakım modunda olduğunu gösterir. Sunucu bu durumda isteklere cevap veremez.

• Ne Anlama Gelir? Sunucu şu anda isteklere yanıt veremiyor, daha sonra tekrar deneyin.

HTTP Status Codes’in Önemi

HTTP durum kodları, web geliştiricileri ve sistem yöneticileri için büyük önem taşır. Bu kodlar, sunucu tarafındaki sorunları teşhis etmenin yanı sıra, kullanıcı deneyimini iyileştirmek için de kullanılır. Örneğin, bir web sitesinde 404 hatası almak, kullanıcıları rahatsız edebilir. Bu nedenle, 404 sayfalarının özelleştirilmesi, kullanıcıların doğru yöne yönlendirilmesini sağlamak açısından faydalıdır.

Ayrıca, 301 ve 302 gibi yönlendirme kodları, web sitelerinin SEO stratejileri için oldukça kritiktir. Kalıcı ve geçici yönlendirmelerin doğru kullanılması, arama motorlarının web sitelerini daha iyi anlamasına ve doğru şekilde indekslemesine yardımcı olur.

Sonuç

HTTP Status Codes, web dünyasının temel taşlarından biridir. Sunucu ve istemci arasındaki iletişimi standart hale getirir ve hataların ya da başarı durumlarının anlaşılmasını sağlar. 200 OK gibi başarı mesajlarından 500 Internal Server Error gibi hata mesajlarına kadar geniş bir yelpazede durum kodları mevcuttur ve her biri, farklı bir durumu işaret eder.

Bu kodların doğru anlaşılması, web geliştiricilerinin ve sistem yöneticilerinin sunucu yanıtlarını etkili bir şekilde analiz etmesini sağlar. İster bir web sitesi geliştiriyor olun, ister bir API üzerinde çalışın, HTTP durum kodlarını anlamak, hataların hızlı çözümünü ve verimli bir kullanıcı deneyimi oluşturmayı kolaylaştıracaktır.