Neuralink “Çığır Açan Cihaz” Onayı Aldı

Elon Musk’ın sahip olduğu beyin-bilgisayar arayüzü şirketi Neuralink, Salı günü FDA’den “çığır açan cihaz” onayı aldı. Ancak bu, şirketin körlüğü tedavi eden bir çözüm geliştirdiği anlamına gelmiyor, Musk her ne kadar bu yönde açıklamalar yapsa da.

FDA’nin çığır açan cihazlar programı, geliştiricilerin gönüllü olarak başvurabileceği bir programdır ve kabul edilirse, “pazara giriş öncesi değerlendirme aşamasında ortaya çıkan konuları hızlı bir şekilde ele almak için üreticilere FDA uzmanlarıyla çeşitli program seçenekleri aracılığıyla etkileşim fırsatı sunar.” Bu onay, ayrıca üreticilere FDA öncelikli inceleme hakkı tanır.

2023 yılında 145 tıbbi cihaz bu çığır açan cihaz statüsüne layık görüldü ve programın 2015’te başlamasından bu yana toplamda yaklaşık 1000 cihaz bu onayı aldı.

Neuralink ’in en son onaylanan cihazı Blindsight, bazı görme engelli kişilere sınırlı ölçüde görme yetisi kazandırmak amacıyla onlarca yıldır denenen bir teknolojinin yeni bir versiyonudur. Bu teknoloji, görsel kortekse yerleştirilen mikroelektrot dizileri aracılığıyla çalışır ve bir kameradan elde edilen desenler sayesinde o bölgedeki nöronları uyarır. Basit bir şekilde anlatıldığında, daha önce hiç görmemiş bir insanda bu yolla görsel fenomenler üretmek mümkündür.

Musk, Blindsight’ın “her iki gözünü ve optik sinirini kaybetmiş kişilerin bile görmelerini sağlayacağını… hatta doğuştan görme engelli bireylerin ilk kez görmelerine olanak tanıyacağını” iddia etti.

Ancak, bu cihazın kör bireylerin görmesini sağlayabileceğini iddia etmek için henüz çok erken. Tarihsel olarak, ana sorun elektrot dizisinin düşük yoğunluğunda yatıyor; sadece birkaç düzine elektrot içerdiği için “görülen” şeyler genellikle belirgin bir desen oluşturmayan, rasgele yanıp sönen birkaç ışık gibi oluyor.

Neuralink’in ilerlemesi, bu elektrot yoğunluğunu artırmak üzerine kurulu ve bu gelişme alanda önemli bir adım olarak görülüyor. Ancak bu yöntemin temel sınırlamaları hâlâ mevcut. Musk, cihazın takıldığı anda görme yetisi kazandıracağını ima ediyor, fakat bu mümkün değil. Özellikle travma veya hastalık nedeniyle görme yetisini kaybetmiş kişilerde bile, ki bunlar en yaygın nedenlerdir, görme yetisi Musk’ın iddia ettiği gibi “Atari grafiklerine” benzemez. Beynin bu tür sistemlere uyum sağlama kapasitesi umut verici olsa da, bu zorlu ve kafa karıştırıcı bir süreçtir.

Ayrıca doğuştan kör olan kişilerde, görme yetisi hiç gelişmediği için, görsel korteksin yapısı bu tür görevler için uygun olsa da, görme algısını oluşturan sinir yolları var olmayacaktır. Musk’ın bu konuda farklı bir izlenim yaratması yanıltıcıdır, ancak görme engelli topluluğun, görme yetisi olan kişilerin bu tür yanlış anlamalarına alışık olduğunu düşünüyorum.

Bu durum Neuralink’in Blindsight cihazının kötü olduğu ya da işe yaramayacağı anlamına gelmiyor — aksine, şirket daha iyi bir mikroelektrot dizisi yaratmış olabilir ve bu cihazın daha az riskle ve daha verimli bir şekilde yerleştirilmesi için yeni yöntemler geliştirmiş görünüyor.

Musk’ın bu alanda geçmişte yapılmış abartılı “Geordi La Forge” vaatlerini tekrarlaması sorumsuzca olsa da, finanse ettiği cihaz ve yöntemler gelecekte körlüğün elektronik implantlar yoluyla tedavi edilmesini mümkün kılabilir.

Eğer Musk’ın şirketleri basın sorularına yanıt verseydi (Neuralink bu konuda yapılan talebe hemen yanıt vermedi) ya da araştırmalarını daha şeffaf bir şekilde paylaşsaydı, bu yaklaşımla ilgili uzmanlar arasında daha açık bir tartışma olabilirdi.

Yine de, FDA Neuralink’e cihazın insanlarda kullanımına izin verdiği için, şirketin daha açık ve şeffaf bir şekilde çalışmasını umabiliriz.