Sitemize üye olarak beğendiğiniz içerikleri favorilerinize ekleyebilir, kendi ürettiğiniz ya da internet üzerinde beğendiğiniz içerikleri sitemizin ziyaretçilerine içerik gönder seçeneği ile sunabilirsiniz.
Zaten bir üyeliğiniz mevcut mu ? Giriş yapın
Sitemize üye olarak beğendiğiniz içerikleri favorilerinize ekleyebilir, kendi ürettiğiniz ya da internet üzerinde beğendiğiniz içerikleri sitemizin ziyaretçilerine içerik gönder seçeneği ile sunabilirsiniz.
Üyelerimize Özel Tüm Opsiyonlardan Kayıt Olarak Faydalanabilirsiniz
iPhone Ülke Kodları: Nasıl Öğrenirim?
İçindekiler
ToggleKara Cuma (Black Friday), günümüzde dünyanın dört bir yanında milyonlarca insanın alışveriş yaptığı, perakendeciler için ise yılın en önemli günlerinden biri haline gelmiş bir alışveriş festivalidir. Ancak, bu günün kökenleri çok eskilere dayanır ve günümüze kadar pek çok kültürel ve ticari dönüşüm geçirmiştir. Bu makalede, Kara Cuma’nın dünya genelindeki tarihçesi ve Türkiye’deki evrimi detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Kara Cuma’nın kökeni, 19. yüzyılın sonlarına kadar uzanır. ABD’de 1869 yılında yaşanan büyük bir finansal kriz, bugünün isimlendirilmesinde önemli bir yer tutar. 24 Eylül 1869’da Jay Gould ve Jim Fisk isimli iki yatırımcı, altın piyasasında spekülasyon yaparak büyük bir ekonomik krize neden oldu. Bu gün “Black Friday” olarak adlandırıldı ve Amerikan ekonomisinde büyük bir dalgalanma yarattı.
1950’lerde ve 1960’larda Kara Cuma, Şükran Günü’nden sonraki cuma gününü ifade etmek için kullanılmaya başlandı. Bu terim ilk olarak Philadelphia’da polisler tarafından kullanıldı; çünkü Şükran Günü’nden sonra alışveriş yapmak için şehre gelen kalabalık, trafiği ve güvenliği ciddi bir şekilde etkiliyordu. Bu gün, hem alışveriş çılgınlığı hem de şehirdeki trafik sıkışıklığı nedeniyle “Kara” olarak adlandırıldı.
Zamanla, perakendeciler bu günü satışlarını artırmak için büyük indirimler yaparak değerlendirmeye başladılar. 1960’ların sonunda, Kara Cuma terimi daha geniş bir anlam kazanarak ABD genelinde bir alışveriş günü olarak kabul edilmeye başlandı. Bu dönemde, Kara Cuma’nın ekonomik etkisi giderek büyüdü ve tüketici harcamalarında önemli bir artışa neden oldu.
1990’ların sonu ve 2000’lerin başı, internetin ve dijital alışverişin hızla yükseldiği bir dönemdi. Kara Cuma, bu dönemde giderek küreselleşmeye ve Amerika dışında da popülerlik kazanmaya başladı. E-ticaretin hızla büyümesi ve online alışveriş sitelerinin Kara Cuma indirimlerini internet üzerinden sunması, bu günün küresel bir fenomen haline gelmesine katkıda bulundu. ABD’deki büyük perakendeciler Amazon, Walmart gibi şirketlerin yanı sıra Apple ve diğer teknoloji firmaları da Kara Cuma kampanyalarına yoğun bir şekilde katıldı.
4. Kara Cuma’nın Küresel Bir Fenomen Haline Gelmesi
2000’li yılların ortalarından itibaren, Kara Cuma yalnızca ABD ile sınırlı kalmadı. Kanada, İngiltere, Brezilya, Almanya, Hindistan ve diğer birçok ülkede de benimsenmeye başladı. Bu ülkeler, Kara Cuma’yı kendi kültürel ve ticari dinamiklerine adapte ettiler. Özellikle Avrupa’da ve Latin Amerika’da Kara Cuma, yerel perakendeciler ve online alışveriş siteleri tarafından hızla benimsendi.
Kara Cuma’nın Türkiye’deki tarihçesi nispeten yenidir, ancak gelişimi hızla gerçekleşmiştir. Türkiye’deki perakende sektörü ve tüketicilerin bu alışveriş çılgınlığına ilgisi, büyük oranda küresel trendlerin etkisiyle şekillenmiştir.
Kara Cuma konsepti, Türkiye’de ilk kez 2014-2015 yıllarında tanıtıldı. Özellikle e-ticaret siteleri ve büyük perakende zincirleri, bu günü kullanarak büyük indirim kampanyaları düzenlemeye başladı. Amazon’un Türkiye’ye girişi ve yerel e-ticaret devlerinin (Trendyol, Hepsiburada, n11 gibi) Kara Cuma’ya özel kampanyalar düzenlemeleri, bu alışveriş gününün Türkiye’deki bilinirliğini artırdı. Başlangıçta daha çok online platformlar üzerinden yürütülen kampanyalar, kısa sürede fiziki mağazalarda da uygulanmaya başlandı.
2016 yılından itibaren Kara Cuma indirimleri, yalnızca online alışveriş siteleriyle sınırlı kalmayıp fiziksel mağazalarda da yaygınlaşmaya başladı. Bu dönemde teknoloji, moda, kozmetik ve ev eşyaları gibi pek çok sektörde önemli indirimler sunuldu. Türk tüketiciler, bu dönemde Kara Cuma’yı tanımaya ve alışveriş için fırsat olarak görmeye başladılar. Yerel markalar ve uluslararası perakende zincirleri, Kara Cuma’ya özel kampanyalarını duyurmaya başladı.
Türkiye’de Kara Cuma isminin dini veya kültürel hassasiyetler nedeniyle olumsuz algılanabileceği düşüncesiyle, birçok firma bu günü farklı isimlerle tanıtmaya başladı. “Muhteşem Cuma”, “Şahane Cuma”, “Efsane Cuma” gibi alternatif isimler kullanıldı. Bu süreçte, Kara Cuma kampanyaları tüketiciler arasında büyük bir popülerlik kazandı ve alışveriş hacmi her geçen yıl arttı.
COVID-19 pandemisi, Kara Cuma alışveriş çılgınlığını da etkiledi. 2020 ve 2021 yıllarında, pandemi nedeniyle fiziksel mağazaların kapanması veya sınırlı kapasiteyle çalışması, online alışverişin patlama yapmasına neden oldu. Türkiye’deki e-ticaret siteleri, bu dönemde Kara Cuma kampanyalarını daha geniş bir zaman dilimine yayarak (örneğin, “Black Week”) büyük çaplı indirimler sundu. Bu dönem, online alışverişin ve e-ticaretin hızla büyümesine büyük bir katkı sağladı.
Bugün, Kara Cuma Türkiye’de geniş çapta kabul gören bir alışveriş festivaline dönüşmüştür. Perakende sektörü, bu dönemde büyük çaplı reklam ve kampanya çalışmaları yaparak tüketicileri cezbetmeye çalışmaktadır. Kara Cuma, yalnızca perakende sektöründe değil, aynı zamanda dijital hizmetler, seyahat, eğlence gibi farklı sektörlerde de özel indirimler ve kampanyalarla öne çıkmaktadır. Firmalar, büyük bir tüketici kitlesine ulaşmak ve satışlarını artırmak için bu günü önemli bir fırsat olarak görmektedir.
Kara Cuma, hem dünya genelinde hem de Türkiye’de önemli ekonomik etkiler yaratmıştır:
Kara Cuma, Amerika’dan doğmuş ve hızla dünya genelinde benimsenmiş bir alışveriş çılgınlığıdır. Türkiye’de de son yıllarda hızla büyüyen bu trend, tüketici davranışlarını, perakende sektörünü ve ekonomiyi önemli ölçüde etkilemiştir. Kara Cuma’nın gelecekte de hem Türkiye’de hem de dünya genelinde büyümeye ve gelişmeye devam etmesi beklenmektedir.
Kara Cuma’nın popülaritesinin artmasıyla birlikte, alışveriş dünyasında bir kültür haline gelmesi ve ekonomilere katkı sağlaması kaçınılmazdır. Tüketiciler için ise bu gün, büyük indirimlerden faydalanmak ve ihtiyaçlarını uygun fiyatlarla karşılamak adına önemli bir fırsat olmaya devam edecektir.
Yorum Yaz