Bilim Dünyası Açıkladı: NASA Astronotlarının Saçları Uzayda Neden Beyazladı?

NASA astronotları Suni Williams ve Butch Wilmore, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) tam 286 gün geçirdikten sonra Dünya’ya döndü. Ancak ikilinin saçlarındaki belirgin grileşme ve fiziksel değişimler, bilim dünyasını harekete geçirdi. Peki uzay yolculuğu insan saçını nasıl bu kadar etkiliyor?

Mikro Yerçekimi Saç Köklerini “Uyutuyor”

Bilim insanları, uzayın en büyük düşmanının mikro yerçekimi olduğunu vurguluyor. 2016’da Japonya Uzay Ajansı (JAXA), 10 astronotun saç örneklerini inceleyerek çarpıcı bir keşif yaptı: Uzayda FGF18 gibi genlerin aktivitesi artıyor, bu da saç köklerinin büyümesini baskılıyor. Fareler üzerinde yapılan bir başka çalışmada ise uzayda deri incelmesi ve saç döngüsünün bozulduğu kanıtlandı. Ancak asıl şaşırtıcı olan, oksidatif stresin rolü. Uzay radyasyonu ve mikro yerçekimi, saç hücrelerinde serbest radikallerin birikmesine neden oluyor. NASA yetkilileri, “Bu durum, Dünya’da aşırı stres yaşayan insanların saçlarının beyazlamasına benziyor” açıklamasını yaptı.

Astronotlar Kahverengi Saçlarla Uzaya Gitti, Beyaz Saçlarla Döndü

Suni Williams, uzay görevi öncesinde koyu kahverengi saçlarıyla dikkat çekiyordu ancak Dünya’ya inişte saçlarının belirgin şekilde grileştiği gözlemlendi. Butch Wilmore ise fiziksel olarak zayıflamış ve yorgun görüntüsüyle endişelere yol açtı. Sosyal medyada “Uzayda saç boyası mı yoktu?” esprileri dolaşsa da, bilim insanları değişimin arkasında biyolojik ve psikolojik stresin yattığını vurguladı. Hatta Williams’ın görüntüleri, “Görev sahteydi” gibi komplo teorilerine bile neden oldu.

Uzayın Gizli Düşmanı: Stres

Astronotlar yalnızca fiziksel değil, psikolojik olarak da sınırları zorluyor. Sürekli gürültü, kapalı alan korkusu, Dünya’dan kopukluk hissi ve uyku düzensizliği gibi faktörler, vücutta kortizol seviyesini artırıyor. Araştırmalar, bu tür stresin saç foliküllerindeki norepinefrin salınımını tetikleyerek beyazlamaya yol açtığını gösteriyor. NASA’nın verilerine göre, uzay görevlerindeki astronotların %68’i ilk 6 ayda saç renginde değişim yaşıyor.